سعید مستشار که چندی پیش از احداث پروژه فراسرزمینی ایران در بلاروس خبر داده بود، در این باره به خبرنگار اگزیم نیوز گفت: پروژه کشت و دامپروری فراسرزمینی در بلاروس تکمیل شده و به بهره برداری غیررسمی رسیده است.

وی با اشاره به اینکه پروژه مذکور به زودی در حوزه کشت فراسرزمینی رسماً آغاز به کار می کند افزود: این پروژه در راستای سیاست های دولت برای توسعه صادرات به روسیه قرار دارد و بویژه در کشورهایی مانند بلاروس که به لحاظ منابع آبی و خاکی محدودیت کمتری دارند قابل اجرا است.  این پروژه از حدود 4 یا 5 سال گذشته استارت خورده و هم اکنون وارد فاز بهره برداری شده است.

مدیرعامل هلدینگ بانک توسعه صادرات پروژه بلاروس را دارای دو بخش کشاورزی و دامپروری توصیف کرد و گفت: ذرت، گندم و جو محصولات اولیه پروژه در بخش کشاورزی بوده اند و به زودی محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر مانند کلزا و گیاهان دارویی در این حوزه زیر کشت خواهند رفت.

مستشار افزود: پروژه بلاروس با برخورداری از بیش از سه هزار هکتار زمین کشاورزی زیرکشت و مجموعه پیشرفته پرورش دام سبک با  نژاد خالص ال دو فرانس هم اکنون ظرفیت پرورش 10 هزار رأس را دارا است و این موضوع آن را از مجتمع های پرورش دام سبک نژاد خالص در اروپا و جهـان متمایز کرده است. همچنین برخی از محصولات بخش کشاورزی پروژه به عنوان خوراک دام در بخش دامپروری آن قابل استفاده هستند.

این مقام مسئول در بانک توسعه صادرات ادامه داد: به طور مشخص برای ارزیابی اهداف صادراتی پروژه باید گفت منطقه بلاروس دسترسی خوبی به کشورهای اروپایی دارد، علاوه بر آن مسیر نزدیک و آسانی برای صادرات به خود روسیه نیز دارد که حدود 600 کیلومتر است. پروژه بلاروس به عنوان یکی از مراکز دام نژادی که متقاضی زیادی برای محصولاتش وجود دارد، می تواند نقش مهمی در رشد منافع صادراتی برای ایران ایفا نماید.

مستشار درباره میزان پیشرفت پروژه در حال حاضر گفت: پروژه بلاروس پیشرفت های خوبی داشته و مذاکراتی برای صادرات از محل آن صورت گرفته است. اخیراً یک شرکت بزرگ و معتبر دامپروری در روسیه متقاضی تولیدات این پروژه بوده و اعلام کرده است که بصورت تضمینی خریدار محصولات مجمتع بلاروس است؛ محموله اول مورد تقاضای این شرکت نیز ظرف دو سه ماه آینده ارسال خواهد شد. بنابراین پروژه کشت فراسرزمینی بلاروس ظرفیت خوبی برای توسعه صادرات ایران دارد و منافع حاصل از رشد صادراتی آن به کشور بازمی گردد.

مدیرعامل هلدینگ بانک توسعه صادرات ادامه داد: موقعیت استراتژیک بلاروس و همسایگی با حوزه CIS به ویژه روسیه ظرفیت های قابل توجهی را برای توسعه صادرات محصولات کشاورزی و دامی به کشورهای اروپـایی، علاوه بر روسیـه فراهم می کند.

وی با تاکید بر لزوم حضور فعال تر ایران در بازار روسیه افزود: ما آمادگی این را داریم که با همکاری بخش خصوصی ظرفیت های پروژه را توسعه دهیم. به عنوان مثال در حوزه محصولات کشاورزی و لبنی که مورد تقاضای بلاروس، روسیه و اروپا است از شرکت های توانمند صادراتی در این بخش دعوت به همکاری می کنیم. به این ترتیب در فازهای توسعه ای مجتمع و با همکاری بخش خصوصی منافع بیشتری ایجاد می شود که برای خود پروژه سودمند است و هم ارزش افزوده بیشتری برای صادرات ایجاد خواهد کرد.

استراتژی مبدا صادرات در نزدیکی بازار هدف

مدیرعامل گروه اقتصادی آرمان (هلدینگ بانک توسعه صادرات) در ادامه گفتگو با اگزیم نیوز تشریح کرد: این روزها صادرات کشورها لزوماً به معنای صدور از مبدا هر کشور نیست؛ در پروژه فعلی صادرات ما از بلاروس صورت می گیرد که در نزدیکی هدف صادراتی ما یعنی روسیه و اروپا واقع شده است. بسیاری از کشورهای در خود بازار هدف یا محدوده مقصد پایگاه ایجاد می کنند تا دسترسی آسان تری به بازار هدف ایجاد کنند؛  ترکیه در خود روسیه انبارهای لجستیک و ابزار تامین صادرات خود را در روسیه ایجاد کرده است.

مستشار افزود: شرکت های زیادی در ایران هستند که توان تولید محصول صادراتی مرغوب و مورد تقاضا در بازار روسیه را دارند اما محدودیت هایی مانند کمبود آب در کشاورزی، فاصله تا بازار هدف و فسادپذیری محصول و همچنین مشکلات مسیر انتقال تا روسیه مانع از ورود فعال ایران به بازارهای این کشور شده است.

وی در ادامه گفت: منابع خاکی و آب نامحدود در بلاروس که بخش عمده ای از طبیعت آن را زمین کشاورزی، جنگل و دریاچه تشکیل داده است، موقیعت مناسبی برای پوشش محدودیت های ایران در صادرات کشاورزی رقم زده است. برای همکاری با فعالان بخش خصوصی ایران به عنوان مثل می توانیم یک بخشی در مجتمع را مشخصاً به دام شیری اختصاص دهیم و محصولات آن را به روسیه یا کشورهای اروپایی صادر کنیم.

این مقام مسئول بیان کرد: این مدل صادرات جدید نیست و فعالان در بازارهای جهانی برای پوشش محدودیت های خود و کاستی های زیرساختی صادرات از این شیوه استفاده می کنند. کما اینکه پروژه بلاروس فقط مختص اهداف صادراتی نیست و پتانسیل ورود محصولات آن به داخل ایران هم وجود دارد.

مستشار افزود: در مورد ایران تا به حال پروژه کشاورزی و دامپروری با این ابعاد نداشته ایم؛ گرچه پیش از این تلاش هایی توسط بخش خصوصی انجام گرفته است اما مجموعه بلاروس با این ماهیت و ابعاد مجموعه متمایزی در این بخش به شمار می آید.

شرکت مدیریت خدمات صادرات، پیشرو در تسهیل صادرات بخش خصوصی

این مقام مسئول در بانک توسعه صادرات گفت: بحثی که در حال حاضر مطرح است، ورود شرکت ها به بازار روسیه در قالب خدمات تسهیل گری شرکت مدیریت خدمات صادرات است. مستشار تشریح کرد: شرکت برنا در این پروژه موفق بوده و قراردادهای خوبی در مسیر حمایت و توسعه صادراتی منعقد کرده است. اولین محموله های شرکت هم در قالب کشاروزی به روسیه ارسال شده است. شرکت های فعال در بستر صادراتی بلاروس هم می توانند از خدمات شرکت مدیریت صادرات برنا استفاده کنند.

توسعه صادرات، نیازمند ابزار و لوازم مدرن

مدیرعامل هدینگ بانک توسعه صادرات در ادامه گفت: آنچه برای توسعه صادرات و بازارهای ایران در جهان مورد نیاز است، فراهم بودن لوازم و ابزار صادرات می باشد. به عنوان مثال یکی از ابزارها استاندارد محصول برای هر بازار است، دومین ویژگی تداوم و توسعه صادرات قابلیت اتکا داشتن صادرات ما است. وجود بنیه مالی و بنیه حقوقی و همچنین ادبیات کارکردن با هر کشوری از دیگر الزامات رونق صادرات هستند.

مستشار افزود: یکی از مهم ترین ابزارها در این بخش دسترسی به بازارهای هدف صادراتی است. برای مثال ترکیه در خود روسیه مرکز لجستیک ایجاد کرده است تا نیاز بازار روسیه را متناسب با بسترهای آن تامین کند و این کار را در حداقل زمان صورت دهد.

وی تاکید کرد: اینکه ما نتوانیم محصولات خود را در زمستان به روسیه بفرستیم قدرت اتکای ما در آن بازار را کاهش می دهد. طرف روسی باید بتواند برای یکسال کامل و به طور ثابت روی تامین محصول ایران برنامه ریزی کند. باید همه لوازم فراهم باشد و بعد مالی پشتیبانی از صادرکننده و سازوکارهای دسترسی به بازار دیده شود.

بستر بلاروس، آماده ورود شرکای راهبردی از بخش خصوصی

مستشار افزود: فاز توسعه ای پروژه بلاروس می تواند از 10 هزار راس فعلی به 30 و 40 هزار راس توسعه یابد. محصولات لبنی و حتی گوشت بسته بندی شده  برای صادرات به بازارهای اروپایی و روسیه می تواند گام های بعدی ما در پروژه بلاروس باشند که با ورود بخش خصوصی عملی خواهند شد.

وی تشریح کرد: سیاست نظام بانکی بنگاهداری نیست؛ کما اینکه ما در سال های اخیر بسیاری از بنگاه های بانک را واگذار کرده ایم. در بخش توسعه ای این پروژه علاقمندیم شرکت های خصوصی وارد شوند و این آمادگی را داریم تا از آنها به عنوان شرکای راهبردی مجمتع بلاروس استقبال کنیم.

وی در خصوص ظرفیت حمایت مالی از شرکت های بخش خصوصی گفت: طبیعتاً با ورود این شرکت ها سازوکار حمایتی آن نیز در منابع بانک دیده خواهد شد. اساساً یکی از اهداف بانک توسعه صادرات حمایت و تسهیل صادرات است و متقاضیان در صورت رعایت شرایط اعتباری بانک می توانند از تسهیلات استفاده کنند.

مستشار بیان کرد: ما آمادگی داریم تا با اجرای استراتژی گروه آرمان مبنی بر خروج از تصدی گری و با همکاری شرکت مدیریت خدمات صادرات در مواقعی که صادرکنندگان تمایل دارند با برند خود و برخورداری از حمایت شرکت مدیریت صادرات اقدام به فعالیت نمایند، خدمات موردنیاز آنها را ارائه دهیم. این خدمات الزام آور نیست و اگر شرکتی توانایی صادرات را در خود می بیند می تواند بدون حمایت بانک صادرات خود را انجام دهد.

 وی تاکید کرد : پروژه بلاروس می تواند زمینه ارزآوری قابل توجهـی را برای کشور به همراه داشتـه باشـد.

وی افزود: با توجه به اینکه رویکرد اصلی در ایجاد ساختار مدیریت خدمات صادرات، تسهیل گری فرایند صادرات برای بخش خصوصی است و این آمادگی وجود دارد که محصولات تولید شده در آن دسته از شرکت های فعال در بخش خصوصی که محصولاتشان از استانداردهای لازم برای صادرات برخوردار است اما سازوکار و تجربـه یا تخصص موردنیـاز در فرایند صادرات، ازجمله بازاریابی، انعقاد قرارداد و مسائل حقوقی، مسائل مالی از جمله نقل و انتقال وجوه، پایش کیفیت محصول، حمل و نقل و... را در اختیار ندارند، با برند خود شرکت به کشورهای هدف صادر شود.

مستشار گفت : ساختار ایجاد شده به منظور مدیریت خدمات صادرات، در گام نخست بر صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی به روسیه تمرکز دارد و به تدریج، دامنه محصولات و بازارها، متناسب با توسعه فعالیت ها، گسترش خواهد یافت.

مکان بازار اینترنتی صادرات به زودی افتتاح رسمی می شود

مدیرعامل هلدینگ آرمان اعلام کرد: خدمات شرکت مدیریت صادرات به کشورهایی که عضو سامانه چیگل هستند و تمایل به دریافت خدمات صادراتی این شرکت دارند، ارائه خواهد شد. مستشار با اشاره به اینکه سامانه چیگل دو حوزه تجارت عمده و تجارت خرد را دارد افزود: تجارت خرد در بستر چیگل نیز تا سقف نسبتا بالایی از معاملات را پوشش می دهد. خریدار خارجی با ارز کشور خود و با کارت اعتباری خودش و از طریق پست محصول سفارش داده را دریافت می کند. این موضوع در توسعه صادرات مهم است چراکه بخش عمده ای از صادرات کشورها از همین محصولات خرد تشکیل شده است.

وی ادامه داد: در حوزه تجارت عمده فرایند متفاوت می شود و این موضوع از کانال شرکت مدیریت خدمات صادرات اداره خواهد شد. چیگل در فاز اول بر پایه تجارت خرد دایر است و  در حوزه عمده نیز به مقصد روسیه و در قالب محصولات کشاورزی فعال می باشد. به تدریج دامنه محصولات و مقاصد صادراتی آن گسترده می شود.

مستشار افزود: شرکت های ایران درخواست ثبت نام خود را در چیگل ثبت می کنند؛ تاکنون حدود 100 شرکت تایید نهایی شده اند وسامانه بصورت آزمایشی برای آنها فعال است.

وی تاکید کرد: ما مسیر استفاده از چیگل را به کانال برنا محدود نکردیم و اگر شرکت توانایی داشته باشد فقط روی چیگل معرفی می شود و در صورت اعلام تمایل می تواند از شرکت مدیریت خدمات صادرات هم در این مسیر استفاده کند.

این مقام مسئول در بانک توسعه صادرات افزود: از دو ماه پیش در بخش تجارت عمده چیگل تغییراتی ایجاد شد و قرار شد در این بخش با شرکت مدیریت خدمات صادرات برنا همکاری داشته باشد.

خبرنگار: مهسا برناکی